In deze nieuwsbrief:

1. 1. Datum tijdig aanmelden bij MBO verschoven van 1 april naar 1 mei
   2. Nieuwe VSV cijfers schooljaar 18/19
   3. Jaarrapportage / tabellenboek Overstap VO-MBO regio Eem 2019 verschenen.
   4. Minder Uitschrijving en Switch (U&S) in het eerste jaar MBO in schooljaar 18/19!
   5. Inspirerend Lerend Netwerk Sterk LOB in VMBO-TL op 12-3-20
   6. Annulering regionale miniconferentie Aansluiting VO-MBO op do.mi. 9 april i.v.m. de coronacrises
   7. LOB bustour op 20-2-20 naar 4 MBO locaties was weer een succes!
   8. Ruim 100 deelnemers aan regionale VSV conferentie RMC regio Eem&Vallei op 23-1-20

In verband met de corona aanpak en de sluiting van de schoolgebouwen, is landelijk de aanmelddatum bij het MBO verschoven van 1 april naar 1 mei.

VMBO leerlingen krijgen dit jaar dus recht op plaatsing in het MBO, als ze zich aanmelden voor 1 mei (en vervolgens hun VMBO diploma halen).

Het is belangrijk dat de leerlingen op de datum van aanmelding (of eerder) ook het digitaal doorstroomdossier (DDD) klaar zetten voor de MBO school van hun keuze. Zo maken ze de beste start op het MBO! VMBO mentoren/coaches: ook in deze lastige tijden, graag weer jullie begeleiding hierbij!

De statussen van de aanmeldingen en de DDD’s van de leerlingen, zijn voor alle VMBO decanen en mentoren weer te volgen via het online dashboard van Intergrip.

Herma Dijk – onze regionaal projectleider van de doorstroommonitor vmbo-vervolgonderwijs en van het digitaal doorstroomdossier – voorziet aanvullend alle scholen regelmatig van een overzicht van ‘nog te behandelen’ leerlingen.

Onze regionale ambitie is dat tenminste;

• 95% van de leerlingen zich tijdig aanmeldt bij vervolgonderwijs (vorig jaar haalden we 91%)
• 85% van deze leerlingen daarbij tijdig het DDD heeft klaargezet (vorig jaar haalden we 75%)

Natuurlijk heeft het vormgeven van het afstandsleren nu de grootste prioriteit in alle scholen. We vragen jullie om indien mogelijk – nu per 1 mei – ook weer voor genoemde ambities te gaan!

Onderzoek naar de oorzaken. Blijvende aandacht voor aanpak VSV nodig!

De stijging van voortijdig schoolverlaten is in de regio Eem gelukkig niet zo groot als landelijk. In absolute getallen hadden we in de regio Eem 573 nieuwe VSV’ers binnen VO en MBO samen in schooljaar 18/19. Dat zijn er 19 meer dan In 17/18, toen het er 554 waren.

Het VSV percentage in de regio Eem (het gemiddelde in VO en MBO samen) steeg van 1,63% (in 17/18) naar 1,69% in 18/19. Een toename van 3,7%. Landelijk steeg het VSV percentage van 1,89% naar 2,01%. Een toename van 6,3%. Let op: de VSV percentages in de diverse onderwijscategorieën in VO en MBO wijken sterk af van de gemiddelde percentages, zij lopen uiteen van ongeveer 0,2% tot 20%.

In 2009 waren er landelijk nog ongeveer 45.000 VSV’ers per jaar. Tot 2016 was de landelijke doelstelling om te komen tot maximaal 25.000 nieuwe VSV’ers per jaar. Deze doelstelling is in 2016 behaald. Vervolgens is deze doelstelling aangescherpt naar maximaal 20.000 nieuwe VSV’ers per jaar. Dat bllijkt de afgelopen jaren moeilijk haalbaar. Landelijk steeg VSV van 25.848 in 17/18 naar 26.894 nieuwe VSV’ers in 18/19.

Landelijk wordt als belangrijke oorzaak voor de toename van VSV de situatie op de arbeidsmarkt genoemd. Er was in 18/19 veel werkgelegenheid, waardoor jongeren makkelijker werk konden krijgen zonder diploma. Landelijk wordt ook toename van (psychische) problematiek onder jongeren als mogelijke oorzaak achter de stijging van VSV genoemd. OCW heeft het CBS gevraagd om te onderzoeken of deze twee vaak genoemde oorzaken van de toename van VSV door het CBS bevestigd kunnen worden. Als derde reden wordt landelijk vaak een toename van verkeerde studiekeuzes genoemd.

In de regio Eem wordt de ‘trekkende’ arbeidsmarkt en de toename van (psychische) problematiek onder jongeren herkend, als oorzaken achter toename van VSV.
Toenemende VSV door verkeerde studiekeuzes, wordt in onze regio niet vaak genoemd. Uitschrijving en Switch in het eerste jaar MBO is regionaal juist fors verminderd in schooljaar 18/19.

De toename van VSV vond met name plaats in het MBO. 90% van de VSV’ers is 18 jaar of ouder en daarmee niet meer leerplichtig of kwalificatieplichtig. In de onderbouw van het regionale VO vond een daling van VSV plaats in 18/19.

De regio Eem vormt samen met de regio Vallei de RMC regio Eem&Vallei. In de regio Vallei steeg VSV van 17/18 naar 18/19 meer dan in Eem, nl. van 1,65% naar 1,79% in VO en MBO samen. Dat is een toename van 8,5%.

Resultaat is dat de regio Eem&Vallei samen een toename van VSV heeft van 5,5%. In Eem&Vallei gaat het in absolute getallen om een toename van VSV van 900 (in 17/18) naar 948 nieuwe VSV’ers in 18/19. 19 woonachtig in de regio Eem en 29 woonachtig in de regio Vallei.

In onderstaande tabel een overzicht van stijging en daling van VSV (in 18/19 t.o.v. 17/18) in de verschillende onderwijs categorieën. Het betreft inwoners van de regio Eem&Vallei samen:

** VSV percentage in bovenbouw VMBO 18/19 in totale regio is 0,75% (62 VSV van 8276 lln. woonachtig in Eem&Vallei).

In VMBO scholen regio Eem 32 VSV van ongeveer 5223 lln. is 0,61% VSV.

In VMBO scholen regio Vallei 19 VSV van ongeveer 2550 lln. is 0,75% VSV.

In VMBO scholen buiten de regio Eem en Vallei 4 VSV van ongeveer 337 lln. is 1,2% VSV.

Dit voorjaar wordt het nieuwe VSV programma 2020-2024 door de samenwerkende regionale scholen en gemeenten opgesteld. Het elk jaar opnieuw bereiken / vasthouden van een laag VSV niveau in alle onderwijscategorieën staat daarin centraal. Dit zal in het lopende en de komende jaren steeds weer extra aandacht nodig hebben.

Alle ‘in en outs’ van de regionale en landelijk VSV cijfers vindt u in onze:

• nadere analyse VSV cijfers 18/19, regio Eem&Vallei;
• OCW factsheet VSV 18/19, regio Eem&Vallei.

De kamerbrief over de toename van VSV, van de minister van OCW, vindt u hier. Bij deze brief een infographic van de VSV cijfers in de afgelopen drie jaar.

In deze jaarrapportage zijn weer veel monitorgegevens samengebracht, uit de vier online overstap- en LOB instrumenten die de scholen uit onze regio bij de Overstap VO-MBO gebruiken. De instrumenten zijn:

• de doorstroommonitor VMBO-vervolgonderwijs;
• het doorstroomdossier VMBO-MBO;
• zoekjouwmbo.nl;
• de monitor uitschrijving&switch (U&S) 1e jaar MBO.

De instrumenten zijn samengebracht in de portal www.overstap-eemland.nl van Intergrip.

Het gebruik van de online overstapinstrumenten heeft ook het afgelopen jaar weer sterk bijgedragen aan het behalen van een laag VSV percentage in de bovenbouw van het VMBO. Het gebruik van de overstapinstrumenten beoogt ook bij te dragen aan minder switchen en uitval in het MBO.

De rapportage Overstap VO-MBO 2019 is digitaal verspreid onder alle betrokkenen in VO en MBO en gemeenten. Daarnaast heeft elke school ook één geprint exemplaar ontvangen. In deel A een uitgebreide rapportage per instrument. In deel B een naslagwerk met rapportages per school. Hierin de overstapgegevens van 23 VO scholen en 8 MBO instellingen.

De inleiding, samenvatting, kerncijfers en bespreekpunten (hoofdstuk 1 van de jaarrapportage) vindt u hier. De totale rapportage is ook online beschikbaar in onze website. De jaarrapportage levert veel stuurinformatie op voor VMBO, MBO en leerplicht / RMC. Bespreekpunten uit de jaarrapportage komen aan de orde binnen diverse overleggen met de betrokken scholen of gemeente. Mocht u graag (nog) een geprint exemplaar ontvangen – dan kunt u dit aanvragen bij Herma Dijk via h.dijk@rocmn.nl .

17,2% van de leerlingen die per 1 september 2018 doorstroomden naar het 1e jaar MBO in de regio Eem, volgden op 1 november 2019 niet meer de studierichting waar zij mee startten.

Deze meting betreft schooljaar 18/19, onder de leerlingen die direct afkomstig zijn uit het regionale VMBO (en HAVO) en doorgestroomd zijn naar regionale MBO instellingen.

• 7,3% van de leerlingen volgde op 1 nov. 2019 een andere studierichting binnen de MBO instelling waar zij startten (switch).
• 9,9% van de leerlingen was op 1 nov 2019 uitgeschreven bij de MBO instelling waar zij startten (uitschrijving). Naar verwachting is ongeveer driekwart van deze uitschrijvers naar een andere MBO instelling overgestapt, de rest betreft voortijdig schoolverlaters.

Forse daling regionaal gemiddeld percentage U&S in 18/19

Het gemiddelde uitschrijving & switch (U&S) percentage in schooljaar 18/19 is 17,2% Het percentage U&S in 18/19 is lager dan in 17/18. Het betreft een forse daling van 21,1% naar 17,2%: 2,1% minder Switch en 1,8% minder Uitschrijving. Dat is een mooie ontwikkeling.

• We concluderen voorzichtig dat de veranderde instroomprocedures bij MBO instellingen (vanaf schooljaar 16/17) in schooljaar 18/19 minder ‘kinderziektes’ kenden. In de instroomprocedure wordt er in het MBO vanaf 16/17 vaker met groepsgewijze kennismakingsgesprekken gewerkt en minder met individuele intakegesprekken. Dit vooruitlopend op het recht dat is gaan gelden vanaf de instroom voor schooljaar 18/19: recht van plaatsing (met enkele uitzonderingen) voor gediplomeerde VMBO leerlingen die zich aanmelden bij het MBO voor 1 april.
• Naar verwachting ligt er ook een relatie met betere borging van goede LOB processen in het VMBO.
• De daling heeft daarnaast ook een duidelijke relatie met de ontwikkeling van brede instroomjaren in het MBO: ongeveer de helft van de regionale daling is het resultaat van de nieuwe brede instroomprogramma’s.

De complete offline rapportage over Uitschrijving&Switch in het eerste jaar MBO 18/19 vindt u in hoofdstuk 5 van de jaarrapportage Overstap VO-MBO 2019. Hier vindt u ook de U&S cijfers per VMBO school en per MBO instelling.

Binnenkort ontvangen alle VMBO scholen en MBO afdelingen weer de jaarlijkse mail waarin uitgelegd wordt hoe zij (met een persoonlijke inlog) de online U&S rapportage van de eigen school bij Intergrip kunnen bereiken. In deze online rapportage vindt u o.a. U&S gegevens tot op leerling niveau.

Leren van de resultaten: contact tussen VMBO en MBO

Door middel van de gegevens op leerling niveau is de administratieve onderwijshistorie van uitschrijvers en switchers in het 1e jaar MBO direct in te zien voor de VMBO-school van herkomst. De VMBO-school kan dus eventueel eenvoudig contact opnemen met de betreffende MBO-afdeling voor nadere informatie. Het stimuleren van communicatie tussen de scholen over uitschrijving & switch en hierbij leren van elkaar, is een belangrijke doelstelling van de samenwerking rond de monitor U&S.

Leren van de resultaten: contact met uitgeschreven of geswitchte leerlingen en evaluatie van LOB

Met behulp van de gegevens op leerling niveau is het voor elke VMBO en MBO school relatief eenvoudig om contact op te nemen met (ex) leerlingen die geswitcht of uitgeschreven zijn. Een belronde levert zinvolle informatie op voor verdere verbetering van LOB op uw school. Daarnaast organiseert Aanpak VSV Eemland maatwerk gesprekken met VMBO scholen of MBO afdelingen met opvallende U&S resultaten. Samen gaan we op zoek naar de oorzaken achter een hoog U&S percentage, of de succesfactoren achter een laag U&S percentage. De resultaten van de monitor U&S en de inzichten die deze gesprekken opbrengen, komen ook aan de orde in de VMBO decanenkring.

Aan deze Lerend Netwerk bijeenkomst namen schoolleiders en decanen van 8 regionale VMBO-tl scholen deel. Het was weer een informatieve en inspirerende middag in een informele setting.

De deelnemers kregen een update over de ontwikkeling van het praktijkgerichte programma in VMBO-tl: naast het nieuwe toetsingskader en de koppeling met brede vaardigheden, werden de mogelijkheden besproken om schooleigen- en regionale LOB activiteiten in dit programma op te nemen.

Ook over ‘Sterk Techniekonderwijs’ was nieuws te vermelden. Onder de naam ‘T is for Tech.nl’ is het regionale programma gelanceerd. Het programma kent 5 ontwikkellijnen, met elk een eigen projectleider.

In december zetten de regionale LOB-ambassadeurs (Daniël Kers en Karen Molhoek) onder de TL scholen uit het regionale netwerk een enquête uit, met de vraag hoe we door samen te werken sterker kunnen worden in het organiseren van LOB ervaringen in het werkveld.
Op basis van de uitkomsten uit deze enquête werden er nu vier concept projecten gepresenteerd die vanaf schooljaar 20/21 zouden kunnen starten.

Gezamenlijk is besproken welke projecten nu het beste aansluiten bij de praktijk in de scholen en dus voorgesteld worden om opgenomen te worden in het nieuwe regionale programma voorkomen voortijdig schoolverlaten 20-24. In de volgende nieuwsbrief meer hierover.

Als laatste onderdeel vertelden drie scholen – Het Nieuwe Eemland, het Corderius College en het Amsfort College – over de ontwikkeling van LOB in hun school.

Het Nieuwe Eemland vertelde over de ontwikkeling van de ‘Eem-uren’ waarin leerlingen per periode kiezen voor extra verbreding of verdieping. Het Amsfort College praatte ons bij over ‘Be Strong’ en ‘Go!’ waarin kerndoelen, vaardigheden, burgerschap en loopbaanontwikkeling samenkomen. Het Corderius nam ons mee in hun aanpak van het loopbaan-profielwerkstuk waarin de leerlingen hun eindpresentatie geven aan leerlingen uit leerjaar twee en drie.

Wilt u ook deelnemen aan het Lerend Netwerk Sterk LOB in VMBO-tl? Dat kan, door contact op te nemen met Daniël Kers d.kers@meridiaan-college.nl. De volgende bijeenkomst zal plaats vinden in najaar 2020.

Iedereen die zich had aangemeld, heeft hierover ook persoonlijk bericht ontvangen. Verschillende zaken die we op deze conferentie met elkaar wilden uitwisselen, zullen we nu online of in kleinere bijeenkomsten oppakken.

De regionale miniconferentie Aansluiting VO-MBO werd georganiseerd vanuit de taakgroep Aansluiting VO-MBO Eem.

Jan Nijhof – Trivium College; Hans Roorda – GSM Guido; Carin ter Haar – ‘t Hooghe Landt College; Vincent Kanis – ’t Atrium; Karen Molhoek, Yvonne Leupen – ROC Midden Nederland; Maartje Smidts – MBO Amersfoort; Daniël Kers, Herma Dijk, André Ubels – Aanpak VSV Eemland.

Op donderdagmiddag 20 februari gingen 50 docenten, mentoren, teamleiders en decanen van acht verschillende scholen en instellingen mee naar 4 mbo-locaties van ROC Midden Nederland en MBO Amersfoort. Het evenement ‘LOB bustour met het MBO’ werd voor de 4e keer georganiseerd door Aanpak VSV Eemland. Het doel is om vo-medewerkers een beter beeld te geven van het mbo-onderwijs. Daarnaast om ook – net als vmbo-leerlingen – een buitenschoolse activiteit te ervaren compleet met voorbereiding en reflectie. Vooraf wordt de deelnemers gevraagd om op school vragen op te halen vanuit de leerlingen en het team.

Wat is het verschil tussen de ene en de andere school? Is ROC hetzelfde als MBO? Hoe wordt er bij de verschillende afdelingen lesgegeven? Hoe ervaren studenten de opleidingen? Waarin verschilt het mbo van het vo? En hoe kunnen we onze leerlingen in het onderwijs hierop voorbereiden?

Allemaal vragen die tijdens de LOB-bustour aan bod komen.

Op elke mbo-locatie kunnen de deelnemers in kleine groepjes o.l.v. mbo-studenten nader kennis maken met het mbo-onderwijs. Tijdens de korte busreizen worden er mbo-studenten geïnterviewd en kunnen de deelnemers rond door de tourleiders aangedragen LOB thema’s, uitwisselen met elkaar.

Dit keer startte de LOB bustour bij de Campus van ROC Midden Nederland naast station Schothorst. Hier kon een keuze gemaakt worden uit 7 verschillende onderwijsafdelingen. Daarna toerden we naar De School voor Economie van MBO Amersfoort (locatie Nieuwe Poort bij de HU) en vervolgens naar de Sportacademie van MBO Amersfoort op de Bokkeduinen.
Als vierde locatie bezochten we het Gezondheidszorg College van ROC Midden Nederland naast het Meander Medisch Centrum in Amersfoort. Om 16.30 uur kwamen we weer terug bij de Campus om onder het genot van een hapje en drankje met elkaar de ontdekkingen te verwerken in een loopbaandossier-opdracht, zoals leerlingen die ook kunnen krijgen na een oriëntatiemiddag op het MBO.

Naast de LOB bustour voor vo-docenten en mentoren, organiseren we regionaal voor vmbo-leerlingen:

• 5x per jaar een MBO oriëntatiemiddag;
• jaarlijks in november, de voorlichtingsdag beroepsonderwijs. Speciaal voor 3e jaars vmbo-leerlingen;
• daarnaast is het bij veel mbo-opleidingen mogelijk om mee te lopen tijdens een gewone schooldag.

Allemaal activiteiten die bijdragen aan het verkrijgen van een beter beeld van mbo-opleidingen en beroepen.

De conferentie vond plaats in het hoofdgebouw van Aeres MBO in Barneveld. 25 deelnemers maakten – voorafgaand aan de conferentie – gebruik van een rondleiding o.l.v. studenten, over het interessante onderwijsterrein van deze ‘groene’ MBO school.

Op de conferentie stond centraal:

• delen van opbrengsten van de programmaperiode 2016-2020;
• een vooruitblik naar programmaperiode 2020-2024;
• 12 interactieve workshops en leertafels;
• uitwisseling en inspiratie opdoen!

De dagvoorzitter – Arnoud Leerling – opende de conferentie middels een interview met Fatma Koşer Kaya – wethouder van onderwijs in gemeente Amersfoort en Jannemieke Wijgergangs, algemeen directeur van ROC A12 in Ede, over het belang van regionale samenwerking bij de aanpak van VSV.

Daarna volgde een informatief deel o.l.v. André Ubels, VSV programmaregisseur regio Eem, waarin m.b.v. de online tool Mentimeter, een ieder zijn kennis rond het thema voorkomen VSV weer kon activeren of bijspijkeren.

Vervolgens een inspirerende sessie van James Smith van Youngworks. Hierin aandacht voor het puberbrein in het onderwijs en de vraag wat de huidige generatie jongeren typeert. Hoe kunnen we jongeren bijstaan in het steeds zelfstandiger worden? James Smith ging daarbij ook in op opvallende sociaal-culturele ontwikkelingen in onze samenleving.

Het plenaire deel van het programma werd afgesloten door de VSV programmaregisseurs uit de regio Eem en Vallei en door Annemarie Gerbrandij (OCW). Zij gingen in op de kaders en de uitdagingen van de nieuwe VSV programmaperiode 2020-2024.

Na de pauze kon er twee maal een keuze gemaakt worden uit 9 verschillende workshops en leertafels. De conferentie werd plenair afgesloten, waarbij alle deelnemers konden reageren op de concept uitgangspunten voor de nieuwe programmaperiode.

Deze uitgangspunten zijn:

• samenwerking en afstemming tussen ketenpartners;
  • in concreet project ten gunste van doelgroep;
• speciale aandacht voor overgangen en scharnierpunten;
• ontschotten;
• loopbaan jongere centraal;
• zoeken naar zingeving / balans;

U vindt alle online reacties uit de zaal op deze uitgangspunten (en op de conferentie) hier.

Als laatste werd er een overzicht geschetst van de route naar de nieuwe VSV aanvraag 20-24:

Februari / maart:

• regioanalyse rond VSV en JiKP;
• evaluatie van de huidige projecten;
• inventariseren van ideeën voor het nieuwe programma.

April/mei:

• concept programma aanvraag en afstemming met alle partners.

Eind juni:

• definitieve aanvraag de deur uit.

De deelnemers uit diverse lagen van VO, MBO en gemeenten, gaven de conferentie een goede waardering!

Via deze link zijn alle presentaties van de conferentie beschikbaar.